Szkoła Animatora
„Życie rodzi się z życia. Tylko żywi ludzie opanowani pewną ideą, ludzie dysponujący określoną metodą i odpowiednimi środkami mogą ratować życie, mogą je szerzyć i doprowadzić do rozkwitu”. (ks. Franciszek Blachnicki)
Szkoła Animatora to forma rekolekcji Ruchu Światło – Życie będąca kontynuacją formacji podstawowej, czyli po II stopniu ONŻ (choć w szczególnych przypadkach mogą w niej uczestniczyć również osoby, które uczestniczyły w ONŻ I st.). Wraz ze wspomnianą formacją mają one za zadanie lepiej przygotować animatorów do pełnienia ich posługi we wspólnotach parafialnych oraz podczas różnego typu rekolekcji wakacyjnych. Ich celem jest również pomoc w odkrywania powołania oraz pójścia za nim poprzez aktywne włączenie się w działalność konkretnej Diakonii w Ruchu dla Kościoła.
Formacja w ramach SA dotyczy kilku aspektów życia duchowego. Bardzo ważna jest formacja wewnętrzna, przez którą należy rozumieć modlitwę (różnorodność form), liturgię oraz życie sakramentalne – w tym kierownictwo duchowe. Duże znaczenie przywiązuje się także do formacji intelektualnej animatorów, prowadzonej poprzez wykłady czy szkołę biblijną oraz wspólnotowej, szczególnie przez wspólne spędzanie czasu, tzw. „czas dla wspólnoty”.
Formacja Szkoły Animatora trwa dwa lata i jest prowadzona w różnych wymiarach czasowych. W naszej diecezji do tej pory odbywała się podczas ferii zimowych lub podczas kliku spotkań weekendowych. Tegoroczna SA planowana jest w dniach 21 – 25 lutego 2014 r.
Animować to znaczy „pobudzać, zachęcać, ożywiać”. Takie też zadania stawia przed swoimi animatorami Ruch Światło- Życie. Mają oni nieść i przekazywać Chrystusa tym, których spotkają na swoich drogach. Aby jednak dobrze spełnić tę swoją misję oni sami muszą najpierw bardzo dobrze poznać i całym sercem zawierzyć siebie Chrystusowi. Jednym z miejsc, w których powinni oni kształtować swoją wiarę i relacje z Bogiem jest właśnie Szkoła Animatora- jeden z najważniejszych punktów w całej formacji Ruchu Światło- Życie.
Animator
W celu określenia terminu należy odwołać się do etymologicznego znaczenia słowa „animator”. Nazwa wywodzi się od łac. anima, animatio, animo – „dusza”, „ożywiciel”, „ożywiać”, „dusza przedsięwzięcia” (Słownik Wyrazów Obcych, 2000, s. 53). Osoba animatora zatem miałaby być tą, która inicjuje procesy grupowe, tą, która „ożywia”. W Ruchu Światło-Życie terminem tym posługiwano się właściwie od początku istnienia Ruchu, choć do powszechnego słownika nazwa ta przedostała się dopiero w latach osiemdziesiątych. Pojęcie to ma szeroki zasięg, dużo szerszy niż tylko religijny i nie ogranicza się jedynie do znaczenia, jakie posiada w Ruchu Oazowym. Dziś słowo to używane jest w różnych dyscyplinach, począwszy od sfery kultury, turystyki, samorządności, religii (nie tylko Ruchu Oazowego), pomocy społecznej, aż do gospodarki. Niewątpliwie jednak źródłosłów oraz podstawowe cele i przymioty są zbieżne. Animację, w ogólnym pojęciu, można rozumieć jako metodę budowania relacji międzyosobowych oraz połączeń grupowych (Jordan, Skrzypczak, 2005).
Także w Ruchu Światło-Życie pojęcie to posiada wiele szczegółowych znaczeń i bywa używane często zależnie od okoliczności. Niemniej definicja tego terminu jest ściśle określona i wiąże się z wymaganiami stawianymi wobec kandydatów do tej funkcji.
W potocznym rozumieniu animator oznacza osobę prowadzącą małą grupę w Ruchu Światło-Życie, odpowiedzialną za jej formację (Blachnicki, 1985). Istnieją jednak stopnie wyznaczające odrębne kategorie animatorów. Należy wspomnieć, iż wyróżnia się trzy „poziomy” animatorstwa: animator grupy, animator Ruchu i animator Diakonii. Praca ta poświęcona jest pierwszej kategorii animatorów, czyli animatorom grupy. Pozostaje dodać, iż generalnie każdy animator powinien wypełniać rolę, którą wyraża jego nazwa w relacji do małej grupy. Tak więc nie sposób oddzielić tej funkcji od grupy, bo każdy animator musi tkwić w grupie, która „jest dla niego dopełnieniem” (Blachnicki, 2001, s.61).
Kontakt grupowy jest szczególnie ważny, dlatego też do prowadzenia animacji potrzebne jest odpowiednie przygotowanie. Pozwala ono nie tylko na zdobycie stosownych umiejętności i wiedzy, ale także określić swoje oczekiwania i możliwości sprostania temu zadaniu. Jest to czas dojrzewania religijności, ale też osobowości. Animatorom grup stawiane są pewne wymagania formacyjne.
Są to:
l/ Formacja podstawowa według programu Ruchu do drugiego stopnia włącznie (przyjmuje się, że funkcję animatora grupy mogą podjąć osoby już po II° ONŻ, deuterokatechumenatu)
2/ Roczna szkoła animatora grupy
3/ Rekolekcje KODA (Kurs Oazowy Dla Animatorów) stopnia podstawowego.
Wstąpienie na drogę diakonii, posługi animatorskiej jest zatem uwieńczeniem formacji podstawowej, czyli ewangelizacji i deuterokatechumenatu. W rzeczywistości uznaje się, iż tytuł animatora w pełni przysługuje osobom, które ukończyły formację podstawową oraz otrzymały Krzyż animatorski na Centralnej Oazie Matce, stały się zatem animatorami błogosławionymi, animatorami Diakonii.
W myśl programu formacyjnego każdy uczestnik jest predysponowany do roli animatora, czyli tego, który „służy”. Oddziaływania wychowawcze kształtują przyszłych animatorów. Przejście całego procesu formacji prowadzi do utworzenia się swoistego stylu życia. W świetle pedagogiki nowego człowieka animator to już powinien być jakoś nowy człowiek. Zatem stawanie się animatorem jest traktowane jako etap w dojrzewaniu chrześcijańskim (Danielski, 2006).
Bycie animatorem jest pracą, profesją, w której animator musi być profesjonalny i kompetentny (Pleń, Malinowski, Wróblewski, Dziubiński, 1994). Podstawowym obowiązkiem animatorów grup jest prowadzenie, przygotowanych wcześniej, cotygodniowych spotkań. Treść tych spotkań powinna być zgodna z programem formacyjnym Ruchu, oparta o schemat pracy rocznej.
Przytoczone wyżej funkcje można dodatkowo podzielić na dwie części: funkcje odnoszące się do zadania, które stoi przed grupą i na funkcje związane ze stosunkami wewnątrzgrupowymi (Mika, 1980). Można suponować, iż opisane funkcje wymagają szczególnych cech osobowości (Słomińska, 1986).
Animator spełnia wyjątkową rolę w Ruchu Światło-Życie, staje bowiem przed nim zadanie kierowania i jednocześnie przekazywania pewnej treści. Możliwe jest to przy zdolności rozpoznawania dynamiki grupy z jednoczesnym uwzględnianiem kontekstu Ruchu Oazowego. Jest równocześnie nauczycielem, wychowawcą, przewodnikiem i organizatorem.
Animator nie tylko inicjuje procesy grupowe, ale także im podlega, więc jako człowiek ma wpływ na zmiany i jest zmieniany (Pleń i in., 1994). „ Cechy osobowe członków grupy wywierają wpływ na to, jak zachowuje się przywódca, a to z kolei zwrotnie oddziałuje na uczestników grupy” (Oyster, s. 242, 2002).